სიყვარული და ურთიერთობები საუკუნეების მანძილზე იყო ლიტერატურის ცენტრალური თემა.. წარსულის ტრაგიკული სიყვარულის ისტორიებიდან დაწყებული თანამედროვეთი გაგრძელებული, პერსონაჟების – დამოკიდებულებები, გრძნობები და მისწრაფებები ასახავს სიყვარულის, როგორც სიამეებს ასევე სირთულეებს, რომლებიც დამეთანხმებით, რომ ამ გრძნობის თანმხლები გარემოებაა..
ამ ბლოგში ჩავუღრმავდებით რამდენიმე საკულტო ლიტერატურულ ნაწარმოებს, რომლებიც ასახავს სიყვარულისა და ურთიერთობების სხვადასხვა ასპექტს.
1. რომეო და ჯულიეტა – სიყვარული ბედის წინააღმდეგ..
ალბათ ყველაზე საკულტო ლიტერატურული წყვილი, რომეო და ჯულიეტა, წარმოადგენენ ახალგაზრდობის ძალას, ვნებიან სიყვარულს და გარემოებების მსხვერპლებს..
შექსპირი ასახავს მათ ურთიერთობას, როგორც უშუალო მიზიდულობითა და ახალგაზრდული იდეალიზმით აღძრულს.. მათი სიყვარული ეწინააღმდეგება მათ ოჯახებს შორის მტრობას, მაგრამ ისინი საბოლოოდ ბედის მსხვერპლნი არიან.. დაძაბულობა მათ ღრმა ემოციურ კავშირსა და მათ წინააღმდეგ მომუშავე გარე ძალებს შორის, ბადებს ისეთ მნიშვნელოვან კითხვებს, როგორიცაა: არის სიყვარული საკმარისად ძლიერი იმისათვის, რომ დაიპყროს ყველაფერი, თუ ის საბოლოოდ ბედის წყალობაა?
მიუხედავად იმისა, რომ რომეოსა და ჯულიეტას სიყვარული მძაფრი და ყოვლისმომცველია, მათი ისტორია ვარაუდობს, რომ დაუმორჩილებელმა ვნებამ შეიძლება გამოიწვიოს დამანგრეველი შედეგები.. შექსპირი უკვდავყოფს მათ სიყვარულს, როგორც წმინდას, რითიც მკითხველს უტოვებს სიყვარულის სილამაზის, და მისი საფრთხის, ორმაგ გაგებას..
2. ელიზაბეტ ბენეტი და მისტერ დარსი – სიყვარული როგორც ზრდა..
სიამაყე და ცრურწმენა – ნაწარმოებია, სადაც ჯეინ ოსტინი წარმოაჩენს რეალისტურ შეხედულებას სიყვარულზე..
ელიზაბეტ ბენეტისა და მისტერ დარსის ურთიერთობა დროთა განმავლობაში ვითარდება, გაუგებრობებიდან და ცრურწმენებიდან – ურთიერთპატივისცემასა და აღტაცებაში გადადის..
მათი სიყვარულის ისტორია არის მოგზაურობა პიროვნული ზრდისკენ, სადაც ორივე პერსონაჟი სწავლობს შეცდომებზე და სძლევს სიამაყეს!
დარსიმ უნდა დაამარცხოს თავისი ქედმაღლობა, ხოლო ელიზაბეთმა უნდა გადააბიჯოს თავის თავდაპირველ შთაბეჭდილებას..
ოსტინის მიერ სიყვარულის აღწერა ხაზს უსვამს თავსებადობის, კომუნიკაციისა და პიროვნული განვითარების მნიშვნელობას..
ელიზაბეტისა და დარსის ურთიერთობა ეჭვქვეშ აყენებს სიყვარულის ცნებას “ერთი შეხედვით”, რაც იმაზე მეტყველებს, რომ ნამდვილი სიყვარული იზრდება გაგებისა და კომპრომისის გზით.. მათი ისტორია ადასტურებს იმ აზრს, რომ ჭეშმარიტი სიყვარული არ არის უმოძრაო, არამედ მუდამ ვითარდება, როგორც ინდივიდები იზრდებიან და სწავლობენ ერთმანეთისგან..
3. ანა კარენინა – სიყვარული, სურვილი და საზოგადოება..
ლევ ტოლსტოის ანა კარენინა მკვეთრად განსხვავდება ოსტინის სიყვარულის ხედვისგან..
ანას ურთიერთობა გრაფ ვრონსკისთან იკვლევს სიყვარულის დესტრუქციულ პოტენციალს, როდესაც ის ეწინააღმდეგება საზოგადოებრივ ნორმებს.. ანას ვნებიანი სიყვარულისკენ მიდრეკილება აიძულებს მას მიატოვოს ოჯახი და ეწინააღმდეგება თავისი დროის მორალურ სტანდარტებს.. თუმცა, მისი სიყვარულისკენ სწრაფვა ქორწინების ფარგლებს გარეთ, საბოლოოდ იწვევს იზოლაციას, სირცხვილს და ტრაგედიას..
ტოლსტოი აკრიტიკებს საზოგადოების ზეწოლას, რომელიც მართავს ურთიერთობებს და ამ მოლოდინების დარღვევის მძიმე შედეგებს..
ანას ისტორია ხაზს უსვამს დაძაბულობას პირად სურვილსა და სოციალურ ვალდებულებას შორის, ასახავს იმას, თუ როგორ შეიძლება გამოიწვიოს სიყვარულმა, როდესაც არასწორად შეესაბამება სოციალურ ღირებულებებს, პიროვნულ ნგრევას.. ის უბიძგებს მკითხველს დაფიქრდეს საკუთარი გულის მიდევნების ხარჯებზე, როდესაც ის საზოგადოების მოლოდინებს ეწინააღმდეგება..
4. ჯეი გეტსბი და დეიზი ბიუქენენი – სიყვარულის ილუზიები..
დიდ გეტსბიში, ფ. სკოტ ფიცჯერალდი იკვლევს სიყვარულის იდეას, როგორც ილუზიას..
ჯეი გეტსბის აკვიატებული სიყვარული დეიზი ბიუქენენის მიმართ ფესვგადგმულია მის იდეალიზებულ ვერსიაში, რომელიც მან შექმნა წლების განმავლობაში.. არც ისე მდიდარმა ბიჭმა, რომელსაც მოკლე ხნიანი რომანი ჰქონდა მდიდარი ოჯახის შვილ – დეიზისთან, დაისახა მიზნად მიეღწია ისეთი წარმატებისათვის, რაც დეიზისთან ყოფნის შესაძლებლობას მისცემდა.. და ასეც მოხდა..
თუმცა სიყვარულის ილუზია ტრაგედიასაც არ აყოვნებს..
დეიზისთვის გეტსბი წარმოადგენს არა მხოლოდ რომანტიკულ პარტნიორს, არამედ სიმდიდრის, სტატუსის და ამერიკული ოცნების სიმბოლოს.. გეტსბის ფანტაზია და მათი ურთიერთობა საბოლოოდ ნადგურდება გაუმართლებელი მოლოდინების სიმძიმის ქვეშ!
ფიცჯერალდის მიერ სიყვარულის, როგორც ილუზიის წარმოჩენა ცხადყოფს, თუ როგორ შეუძლიათ ინდივიდებს თავიანთი სურვილები და ფანტაზიები სხვა ადამიანზე ასახონ, შექმნან სიყვარულის ვერსია, რომელიც მოწყვეტილია რეალობას.. და საბოლოოდ აუცილებლად ტრაგიკული დასასრული აქვს..
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
ლიტერატურა გვთავაზობს სიყვარულისა და ურთიერთობების მდიდარ შესწავლას, რომეოსა და ჯულიეტას ახალგაზრდული ინტენსივობიდან, ელიზაბეტისა და დარსის ზრდასრულობამდე, ანა კარენინას წინაშე მდგარი სოციალური გამოწვევებიდან, გეტსბის ვნების ილუზორულ ბუნებამდე.. და ასე, სხვა მრავალი საკულტო წყვილის ურთიერთობების შრეებს, თავისი ნათელი და ბნელი მხარეებით (ამაზე სხვა ბლოგებში გიამბობთ)..
თითოეული ეს ნამუშევარი წარმოგვიდგენს სიყვარულზე განსხვავებულ პერსპექტივას და აჩვენებს, რომ მიუხედავად იმისა, რომ სიყვარული ძლიერი ძალაა, ის ასევე ყალიბდება ინდივიდუალური გარემოებებით, სოციალური ნორმებით და პიროვნული ზრდის მიხედვით..
საბოლოო ჯამში, სიყვარული ლიტერატურაში გვახსენებს, რომ სიყვარული არ არის მონოლითური გამოცდილება.. ეს შეიძლება იყოს სასიხარულო, ტრაგიკული ან დამანგრეველი.. გმირები, რომლებსაც ამ ისტორიებში ვხვდებით, წარმოადგენენ სარკეს, რომლის მეშვეობითაც ჩვენ შეგვიძლია დავინახოთ სიყვარულისა და ურთიერთობების საკუთარი გამოცდილება და გაკვეთილები, ადამიანების გულები და სიყვარულის თანმსდევი სირთულეები..
ნინო კიზირია 🫶🏻
